KEPENTINGAN MINUMAN SUSU DAN KELEBIHANNYA DI DALAM DIET HARIAN PELAJAR UNTUK PROGRAM SUSU 1MALAYSIA

Pengenalan

Antara sedar atau tidak, populasi pelajar-pelajar sekolah rendah telah menghampiri jumlah 3 juta orang daripada keseluruhan populasi rakyat Malaysia. Ianya menunjukkan golongan kanak-kanak di negara ini mendominasi sebanyak 10.6% daripada keseluruhan rakyat Malaysia.Oleh itu mereka perlu diberi perhatian penuh kerana mereka ini bakal menerajui kepimpinan dan kestabilan negara dalam masa tempoh 30 tahun akan datang.

Dalam proses pembentukan negara maju dan stabil, faktor pemakanan perlu diambil kira kerana faktor pemakanan turut menyumbang kepada pembentukan fizikal dan mental yang sihat dan sifat berdaya saing. Justeru itu,program susu 1 Malaysia telah diperkenalkan selaras dengan kehendak kerajaan untuk membekalkan makanan yang berkhasiatdenganmembekalkan susu berteknologi ‘UHT’ kepada pelajar sekolah peringkat rendah yang berumur daripada lingkungan 7 tahun sehinggalah pelajar yang berumur 12 tahun.

Susu yang dibekalkan kepada pelajar sekolah rendahmelibatkan dua negeri iaitu Negeri Johor dan Negeri Pahang.

Apabila susu dikaitkan dengan gaya hidup, pada awalnya ia banyak dikaitkan dengan cara hidup kaum India di Malaysia. Malah budaya meminum susu ini kelihatan agak janggal apabila melibatkan kaum Melayu dan juga kaum Cina. Budaya meminum susu ini hanya berkembang selepas program susu di sekolah telah diperkenalkan oleh kementerian pelajaran pada tahun 1980an. Pada tahap sekarang, program susu 1Malaysia di teruskan bagi membantu keperluan nutrien pelajar dan juga membudayakan meminum susu kepada kalangan kanak-kanak.

Selain itu, program susu 1 Malaysia dapat membantu dan memberi kesedaran kepada pelajar-pelajar di luar bandar mengenai cara pemakanan berkhasiat kerana mereka yang tidak termasuk di dalam jalur lingkungan pemerhatian menyeluruh kerana kedudukan geografi mereka serta tiada kemudahan lengkap seperti pelajar di kawasan bandar.

Jadual 1 ini menunjukkan jenis-jenis sekolah yang terlibat di dalam pemberian susu 1 Malaysia di Negeri Johor dan Negeri Pahang.

JENIS SEKOLAH	CIRI-CIRI SEKOLAH
SEKOLAH KEBANGSAAN	Sekolah yang menggunakan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar
SEKOLAH KLUSTER	Sekolah yang dikenal pasti sebagai cemerlang dan aspek pengurusan sekolah dan pencapaian murid sekolah
SEKOLAH JENIS KEBANGSAAN	Sekolah yang menggunakan bahasa Cina dan bahasa India sebagai bahasa pengantar
SEKOLAH RENDAH AGAMA ISLAM	Sekolah yang memberikan pendidikan Islam sebagai asas pendidikan

Apakah itu susu?

Sebagai pengenalan, susu merupakan cecair putih yang dihasilkan oleh kelenjar mamalia samaada daripada sumber manusia ataupun haiwan dan ianya di dapati kaya dengan pelbagai sumber nutrien yang pentingdi dalam cara pemakanan pelajar peringkat rendah.

Secara amnya, komposisi susu terdiri daripada komponen karbohidrat, protein, lemak, pelbagai jenis vitamin, mineral dan juga air. Manakala ciri-ciri fizikal susu, ianya merupakan suatu jenis emulsi globul lemak ataupun dipanggil koloid. Susu terdiri daripada sistem suspensi kasein micelles, mengandungi laktosa yang terlarut, protein whey dan pelbagai mineral yang berperanan dalam kawal atur fungsi sistem fisiologi kimia badan.Susu dari sumber lembu mempunyai tahap keasidan di dalam julat 6.4 kepada 6.8. Ini menunjukkan susu mempunyai sedikit sifat keasidan.

Terdapat banyak sumber makanan yang lain dapat diedarkan kepada para pelajar seperti soya dan telur. Susu telah dipilih kerana ianya mempunyai kelebihan berbanding makanan yang lain. Kelebihan ini disebabkan susu adalah makanan yang hampir lengkap danterdapat keseimbangan nutrient yang didapati di dalam susu.

Susu juga mudah di hadam oleh sistem pencernaan manusia berbanding sumber makanan lain dan penyerapan nutrien sangat efisien terutama bagi kanak-kanak yangmempunyai sistem penghadaman awal. Manakala mutu protein dan lemak susu dikatakan lebih tinggi berbanding dengan sumber nutrien yang lain.

Berikut adalah kebaikan susu yang dapat diserap di dalam diet harian pelajar.

1. SUMBER KARBOHIDRAT

Karbohidrat adalah molekul makanan di dalam sistem susu, yang terdiri daripada unsur karbon, hidrogen dan juga oksigen. Karbohidrat yang terdapat di dalam susu ialah dari jenis disakarida iaitu laktosa,struktur yang memberi rasa manis pada susu. Manakala laktosa dibentuk daripada monomer galaktosa dan glukosa.Kesemua sumber karbohidrat seperti glukosa,galaktosa dan laktosa ini penting dalam proses metabolisma kanak-kanak untuk penghasilan tenaga.

Kanak-kanak yang berumur daripada 7 tahun sehingga 12 tahun memerlukan sumber tenaga yang cukup untuk mereka membesar dan melakukan aktviti harian mereka. Oleh sebab itu susuyang mengandungi karbohidrat ini, berperanan membekalkan tenaga untuk aktiviti harian pelajar dari penggunaan tenaga bagi mental di dalam kelas ataupun untuk menjalankan aktiviti fizikal di luar kelas. Dianggarkan laktosa di dalam susu memberikan 40% tenaga daripada jumlah keseluruhan kalori susu.

2. SUMBER PROTEIN

Susu merupakan sumber protein yang penting untuk membentuk jisim badan, molekul untuk penggantian sel rosak, menyokong pertumbuhan dan juga bahan asas untuk DNA.Terdapat dua jenis protein iaitu kasein (80%) dan whey (20%) yang menyumbang sebanyak 3.2% bahagian dalam susu.

Whey protein adalah protein yang terlarut dalam serum susu. Kandungan whey diantaranya ialah beta lactoglobulin, alpha lacaalbumin, immunoglobulin dan lactoferrin.
Manakala kasein merupakan sumber asid amino yang mampu mencegah hipertensi, menggalakkan pembentukan tenaga, membentuk sistem pertahanan terhadap penyakit bersumber daripada bakteria dan virus.

3. SUMBER LEMAK

Selain karbohidrat, lemak juga berperanan membekalkan tenaga dan sebagai tempat storan tenaga. Ini kerana lemak yang terdapat di dalam susu merupakan molekul tenaga yang efisien untuk proses metabolism bagi menghasilkan tenaga berbanding sumber lemak yang lain. Ini sesuai bagi kanak-kanak yang membesar, menggunakan tenaga untuk pertumbuhan dan aktiviti pembelajaran di dalam kelas.

Ada kajian mendapati bahawa kolestrol berasal daripada susu berperanan merangsang pertumbuhan otak pada peringkat awal pertumbuhan.

4. SUMBER MINERAL DAN GARAM GALIAN

Susu juga membekalkan beberapa jenis mineral dan garam galian untuk pelbagai fungsi di dalam tubuh manusia. Jadual 1 menunjukkan jenis mineral dan garam galian di dalam susu serta fungsinya kepada sistem tubuh manusia.

Jadual 2: Jenis mineral dan garam mineral yang terdapat di dalam susu serta kepentingannya.

MINERAL DAN GARAM GALIAN	FUNGSI UTAMA
MINERAL
Kalsium	Memperkuatkan tulang dan gigi
Fosforus	Untuk pelepasan tenaga
Magnesium	Penting untuk fungsi otot
VITAMIN
Vitamin A	Untuk visual dan fungsi imun
Vitamin B12	Untuk penghasilan sel badan yang sihat
Zink	Untuk sistem imun
Riboflavin	Untuk kesihatan kulit
Folate	Untuk penghasilan sel badan yang sihat
Iodin	Untuk kadar metabolism badan

5. MEMPUNYAI KESAN SIGNIKAN DENGAN KESIHATAN TUBUH-BADAN SEPERTI BERIKUT

A) Kesihatan Tulang

Produk tenusu membekalkan kalsium untuk pertumbuhan tulang dan perkembangannya. Kadar pertumbuhan tulang adalah tertinggi pada tahap kanak-kanak dan adalah penting untuk kanak-kanak minum susu untuk kesihatan tulang. Penyerapan optimum pada tahap kanak-kanak mampu mencegah risiko osteoporosis pada masa akan datang.

B) Gigi

Produk tenusu mengandungi kalsium dan fosforus untuk membantu pertumbuhan gigi dan mengekalkan kesihatan gigi.

C) Obesiti

Ada terdapat kajian yang menunjukkan golongan yang minum susu dan produk tenusu mempunyai masalah obesiti yang minimum berbanding golongan yang tidak minum susu. Selain itu susu merupakan produk yang tidak mempunyai kandungan lemak yang tinggi.

Whey protein jenis beta lactoglobulin mampu menstimulasikan asid lemak bebas untuk mengelakkan kegemukan.

Kesuluruhan susu mengandungi 4% lemak, susu semi skim mengandungi 1.7% lemak, manakala 1% lemak susu mengandungi 1% lemak dan susu skim mengandungi 0.3% lemak (berbeza-beza berdasarkan sumber yang diperolehi).

D) Tekanan Darah

Dengan meminum susu, tekanan darah dapat direndahkan. Gabungan diet susu yang mengandungi buah-buahan, sayuran, susu rendah lemak dan makanan rendah garam membantu tekanan darah berada di bawah paras yang stabil.

Unsur-unsur yang terdapat di dalam susu seperti Potassium, Magnesium dan Kalsium di dalam susu mempunyai kaitan dengan kesihatan tekanan darah.

E) Kanser

Kajian saintifik mendapati nutrisi yang mengandungi susu dan produk tenusu secara signifikan merendahkan risiko kanser.

F) Penyakit Kardiovaskular

Minum susu dapat dikaitkan dengan penurunan risiko serangan jantung. Ini adalah permulaan yang baik untuk pelajar menjaga kesihatan jantung dan mempelajari kepentingan menjaga jantung.

G) Diabetes

Minum susu rendah lemak juga dikaitkan dengan penurunan risiko pembentukan diabetes jenis yang kedua.

H) Hidrasi

Pengambilan cecair secara kerap adalah penting untuk badan mengawal atur hidrasi secara berkesan. Pakar pemakanan mensyorkan 6-8 gelas air untuk sehari. Susu, yang juga mempunyai peratusan air yang tinggi, dapat digunakan untuk mengelakkan keadaan hidrasi.

6) PEMBENTUKAN CARA PEMAKANAN YANG SIHAT

Pelajar-pelajar yang minum susu mempunyai cara pengambilan nutrien yang lebih baik. Pengenalan cara minum susu pada peringkat kanak-kanak dan remaja membantu membentuk cara pemakanan yang sihat

Dengan meminum susu, cara pemakanan telah diatur daripada peringkat awal dan dapat mengelakkan penyakit kronik dan kritikal pada masa hadapan yang kebanyakan kesan daripada makanan yang tidak teratur dan kurang berkhasiat.

Rujukan:

1. Cadangan Pengambilan Nutrisi Malaysia (RNI) 2005
2. WHO 2003

Roud Tour PS1M Ke Sekolah

Sesi penerangan kepada team PS1M tentang cara2 pemberian susu

Salam sejahtera semua. Pada sekitar Julai & Ogos lalu, team PS1M telah menjalankan pengedaran susu 1Malaysia ke sekolah2 sekitar Johor dan Pahang. Selain sekolah kebangsaan, pengedaran juga dilakukan ke sekolah2 jenis kebangsaan.

Sebelum operasi, satu sesi penerangan telah dibuat bertujuan untuk memberitahu kepada kakitangan2 tentang cara2 pemberian susu yang betul kepada murid2 sekolah mengikut profile murid2. Ini kerana setiap murid mempunyai tahap penerimaan yang berlainan. Sesi penerangan ini penting supaya kakitangan yang bertugas dapat menjalankan tugas mereka dengan efisyen dan lancar serta tidak membuat kesilapan yang boleh mendatangkan kesan kepada murid2 yang meminum susu.

Gambar team PS1M di depan pintu utama salah sebuah sekolah di Johor

Sepanjang sesi pemberian Susu 1Malaysia, team PS1M telah mendapat kerjasama yang sebaiknya dari pihak sekolah baik dari segi pengurusan murid2, layanan kepada kakitangan PS1M, dan juga informasi2 yang diperlukan oleh pihak PS1M. Pihak Pejabat Daerah melalui pegawainya dan pihak sekolah melalui Guru Besar dan guru2 yang mengawalselia sesi pemberian Susu 1Malaysia mempunyai tatacara layanan profesional dan baik serta mesra. Ini memudahkan team PS1M untuk melakukan tugas2 mereka.

Bersama Guru Besar (atas) & Pegawai Pendidikan Daerah (bawah)

Kerjasama & kemesraan dari pihak mereka menunjukkan bahawa Program Susu 1 Malaysia mendapat sokongan dan maklum balas positif seterusnya menangkis persepsi2 negatif pihak2 tertentu tentang PS1M.

Program PS1M
bukan hanya sekadar 1 program retorik rasmi sahaja, bahkan juga dapat dijadikan sebagai medium untuk mendekati golongan kanak2 & pendidik dengan lebih akrab lagi.

Wakil PS1M bersama guru & murid2

Pengedaran Susu 1 Malaysia tidak hanya dilakukan ke sekolah2 kebangsaan saja, malah juga ke sekolah2 jenis kebangsaan

Sesuatu yang menarik, pihak sekolah diwakili Guru Besar dan Guru Penyelia serta guru2 lain memberikan kerjasama yang cukup baik. Murid2 juga seronok
dan mengharapkan agar diberi susu lagi.

Secara sedar atau tidak PS1M telah melangkaui batas bangsa dan bahasa serta mengukuhkan lagi perpaduan antara kaum di Malaysia.

Melalui PS1M juga, murid2 dibimbing untuk lebih menghargai alam sekitar di mana selepas minum susu, kotak2 susu dimanfaatkan oleh murid2 untuk dikitar semula. 1 lagi kebaikan PS1M secara tidak langsung.

Murid2 di sekolah jenis kebangsaan

Murid2 sibuk dengan kotak2 susu mereka untuk dikitar semula

AMACAM??

BEST X?

PROGRAM SUSU NI? 

MACAM2 FAEDAH KAN??

Melahirkan Generasi Baru Cerdas Bersama Susu 1Malaysia

KUALA LUMPUR, 17 Okt (Bernama) -- Progam susu percuma di sekolah-sekolah, yang dihentikan pada 2007 kerana ada murid yang meminumnya mengalami keracunan makanan, kini disambung semula dengan nama dan nafas baru.

Program Susu 1Malaysia (PS1M), yang dilancarkan pada 16 Sept, 2011, bukan sesuatu yang berbau politik atas sebab namanya ataupun sesuatu yang sia-sia walaupun terdapat kes keracunan sebelum ini.

Sebaliknya, program ini, yang pada asalnya diperkenalkan pada 1980, adalah sebahagian daripada usaha kerajaan untuk mewujudkan generasi muda Malaysia yang kuat, sihat, cerdas dan lebih dinamik.

Memandangkan susu sangat berkhasiat, lebih 50 negara di seluruh dunia menjalankan skim susu percuma untuk pelajar sekolah, antaranya Thailand, Iran, United Kingdom, New Zealand dan Palestin.

Pengalaman di Thailand menunjukkan skim ini berjaya mengurangkan masalah kekurangan zat seimbang daripada 20 peratus kepada hanya sembilan peratus di samping meningkatkan purata tumbesaran ketinggian murid daripada 2cm ke 5cm setahun.

Tetapi ekoran siri keracunan makanan dan pelbagai tohmahan yang dilemparkan terhadap skim ini, kanak-kanak dan ibu bapa berasa was-was untuk memanfaatkan program ini.

MENGENALI SUSU UHT

Susu 1Malaysia yang dibekalkan kini masih daripada susu UHT dan menjadi pilihan terbaik dengan pelbagai usaha diambil untuk mengelakkan keracunan.

Menurut Rohana Safinah Abdul Hamid, Ketua Bahagian Korporat dan Perundangan Dutch Lady Malaysia Berhad (DLMB), susu UHT ini selamat dan mampu bertahan sekurang-kurangnya 10 bulan daripada tarikh ia diproses.

"Susu UHT melalui satu proses penyahkuman di mana ia dimasak pada suhu 135-140 darjah Celcius selama dua hingga 10 saat, dan selepas penyejukan cepat ia segera diisi dalam kotak antiseptik.

"Proses ini dapat membunuh semua bakteria lalu memanjangkan tempoh hayat susu tanpa menggunakan sebarang bahan pengawet," kata Rohana.

Beliau turut menjelaskan sebarang pencemaran kuman dalam proses ini dapat dikesan dengan mudah dalam masa tujuh hari selepas pembungkusan kerana ia akan mengakibatkan kotak susu mengembung.

PEMBUNGKUSAN SELAMAT

Pakar Pengurusan Kualiti Tetra Pak, syarikat yang membekalkan kotak pembungkusan susu, Rina Yeo berkata kotak Susu 1 Malaysia mempunyai enam lapisan yang terdiri daripada polietilin, kertas, dan aluminium.

"Sebagai contoh, lapisan 'polietilen' di luar melindungi susu daripada lembapan dari luar, lapisan kertas di tengah memberi kestabilan dan kekuatan pada struktur kotak, serta lapisan aluminium di dalam melindungi susu daripada bau-bauan, oksigen dan cahaya".

"Ini membantu memastikan susu yang dipek tahan lama dan kekal segar tanpa perlu menggunakan sebarang bahan pengawet," tambahnya lagi.

Cara susu ini diedarkan juga memberi kesan pada kualitinya.

Menurut Ahmad Azman Sharif, Pengarah di Konsuma Sdn. Bhd (KSB), syarikat logistik yang bertanggungjawab mengedarkan susu kepada 273,459 pelajar di 1,462 buah sekolah di seluruh negeri Johor dan Pahang; "ini bukan satu tugas mudah".

Tambah Azman, pihaknya terpaksa menghadapi cabaran untuk membekal susu yang dikeluarkan ke tiga jenis penempatan yang berlainan iaitu pedalaman, pulau dan daratan.

Menyedari risiko yang tinggi dalam pembekalan produk sensitif seperti susu, pihaknya sentiasa memastikan kenderaan pengangkut di darat dan air mendapat pengesahan Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) bagi mengurangkan risiko pencemaran.

SUSU SEGAR MALAYSIA

Susu segar bagi program ini dibekalkan oleh Sabah International Dairies Sdn. Bhd (SID).

Hanna Moo, Pengurus Bahagian Pengurusan Kualiti SID berkata syarikatnya menjalankan kerjasama dengan pihak veterinar sejak tahun 1980 untuk memastikan kualiti susu menepati piawaian yang diperlukan.

Di kilang, susu yang dibekalkan sekali lagi disaring untuk memastikan kualiti susu benar-benar terjamin sebelum diproses.

"Program susu untuk sekolah ini juga merangsang pertumbuhan industri tenusu tempatan," tambahnya lagi.

KEJAYAAN ANTARABANGSA

Jiran terdekat Malaysia, Thailand mempunyai kisah kejayaannya sendiri. Program ini yang dimulakan pada 1988 kini memberi harapan kepada 6.2 juta murid dari seluruh negara.

Selain itu, ia berjaya meningkatkan kadar pengambilan susu setiap tahun dalam 11 tahun pertama pelaksanaannya daripada dua liter pada tahun 1988 kepada 20 liter pada 1999.

Ketua Komunikasi Korporat DLMB, Jad Mahidin berharap ibu bapa dapat melihat impak positif program ini terhadap anak mereka.

Pihak kerajaan sudah menyediakan platform, dana dan fasiliti untuk menjayakan program ini, tetapi ianya pasti tidak akan berjaya sepenuhnya tanpa sokongan padu ibu bapa.

Beliau mengakui terdapat kanak-kanak yang tidak boleh meminum susu kerana alah kepada susu tetapi bilangan mereka hanyalah kira-kira 0.1 peratus daripada lebih 1.5 juta murid.

"Terdapat banyak kes melibatkan murid yang sakit perut kerana meminum susu ketika perut kosong. Mereka tidak alah kepada susu. Biarlah mereka makan sekeping roti atau segenggam nasi sekali pun, pastikan perut anak terisi apabila ke sekolah," tambahnya lagi.

"Ibu bapa juga boleh menunjukkan contoh yang baik dengan turut meminum susu. Ia akan menjadi pendidikan tidak formal kepada anak untuk turut mengambil susu dalam diet harian," kata Jad lagi. 

-- BERNAMA